Ander Izagirre laureatem Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Najlepszym reportażem 2021 roku uznano „Potosí. Góra, która zjada ludzi”
Znamy laureata tegorocznej Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego. Za najlepszy reportaż ubiegłego roku jury konkursu uznało książkę hiszpańskiego reportażysty i pisarza Andera Izagirrego zatytułowaną „Potosí. Góra, która zjada ludzi”.
13. edycja Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego przejdzie do historii jako ta, do której zgłoszono rekordową liczbę książek – aż 143. Wśród nich 104 były napisane po polsku, a 39 zostało przetłumaczonych z języków obcych – angielskiego, hiszpańskiego, szwedzkiego, norweskiego, portugalskiego, włoskiego, niemieckiego, słowackiego i niderlandzkiego.
Jury zdecydowało się przyznać nagrodę za najlepszy reportaż Anderowi Izagirremu za książkę „Potosí. Góra, która zjada ludzi” w tłumaczeniu Jerzego Wołk-Łaniewskiego, opublikowaną przez Wydawnictwo Filtry.
„Porusza jego (Andera Izagirrego) dbałość o relacje z bohaterami: uważność, takt, empatia. Zamiast najprostszej metody kwerendy, jaką jest słuchanie i spisywanie świadectw, wybiera on uczestniczenie, towarzyszenie” – napisała w laudacji przewodnicząca jury Katarzyna Surmiak-Domańska. „Polska wersja książki jest głęboko przejmująca, interesująca poznawczo, a zarazem przystępna w odbiorze. Oddaje koloryt lokalny oryginalnej narracji, łącząc go z pięknem i prostotą języka. To budujący przykład współpracy autora książki i autora przekładu, w wyniku której czytelnik otrzymuje dzieło literatury faktu najwyższej próby” – dodała.
„Potosí. Góra, która zjada ludzi” to historia niekończącego się wyzysku boliwijskiej ludności, najpierw przez konkwistadorów i kolonistów, a obecnie przez globalne korporacje, wspierane przez polityków i Kościół. Miasto powstałe w czasach kolonialnych wokół kopalni srebra Cerro Rico de Potosí to obecnie piekło na ziemi – jedno z najbiedniejszych miast w Ameryce Południowej, o powietrzu tak nasyconym metalami i kopalnianym pyłem, że jego mieszkańcy cierpią na liczne schorzenia, ślepną, powoli się duszą. Zachodnie korporacje eksploatują kopalnię tak zachłannie, że góra, w której jest umiejscowiona, coraz bardziej się sypie, a w jej mroku umierają ludzie. Ander Izagirre napisał wstrząsający reportaż, w którego centrum umieścił 14-letnią dziewczynkę. Matka Alicji popadła w długi, często nie stać ich na to, by kupić choćby ziemniaki, więc nie zważając na przepisy, dziewczynka pracuje w kopalni, by przetrwać.
„Wydaje mi się, że niesprawiedliwość i przemoc rozkwitają w milczeniu, a ta opowieść jest opowiedziana jednym głosem, głosem dziewczynki, którą poznałem, kiedy miała 14 lat i pracowała w kopalni. Głosowi temu wtóruje chór innych kobiet, które towarzyszyły tej dziewczynce przez lata, a później pojawiłem się ja jako dziennikarz z Hiszpanii i posłużyłem jako wzmacniacz tego głosu. Chciałbym więc bardzo podziękować Jurkowi, mojemu tłumaczowi, Wydawnictwu Filtry, które odważyło się na opublikowanie tej książki, podziękować Renacie, bo to dzięki ich wysiłkowi ten głos z odległej boliwijskiej kopalni dotarł do Polski” – mówił ze sceny Ander Izagirre.
Autor najlepszego reportażu otrzymał nagrodę w wysokości 100 tysięcy złotych, a tłumacz książki „Potosí” – 20 tysięcy złotych. Pozostałe finalistki i finaliści otrzymali nagrody w wysokości 5 tysięcy złotych, dwie tłumaczki reportaży – po 2 tysiące złotych.
Uroczysty finał Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego za 2021 roku odbył się w sobotę 28 maja w Teatrze Studio w Warszawie. Do Polski przyjechali dwaj autorzy z zagranicy – Peter Hessler ze Stanów Zjednoczonych oraz Ander Izagirre z Hiszpanii, a finalistka Barbara Demick połączyła się z publicznością wirtualnie. Do gości z zagranicy dołączyli też polscy finaliści – Małgorzata Gołota i Rafał Hetman z Warszawy oraz tłumaczki i tłumacz: Barbara Gadomska, Hanna Jankowska i Jerzy Wołk-Łaniewski.
Galę prowadził Michał Nogaś, a wieczór uświetnił występ Pablopavo i Ludzików. Wydarzenie było transmitowane online.
Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego, ustanowiona 14 stycznia 2010 roku przez radę m.st. Warszawy, jest przyznawana najlepszym książkom reporterskim, które podejmują ważne problemy współczesności i pogłębiają wiedzę o świecie innych kultur. To również forma uhonorowania mieszkającego przez ponad 60 lat w stolicy Ryszarda Kapuścińskiego, wybitnego reportera, dziennikarza, publicysty i poety, najczęściej – obok Stanisława Lema i Olgi Tokarczuk – tłumaczonego polskiego autora.
Miasto Warszawa jest organizatorem i fundatorem nagrody. Konkurs współorganizuje redakcja „Gazety Wyborczej”. W skład jury w tym wchodzili: Katarzyna Surmiak-Domańska (przewodnicząca), William Brand, Wojciech Jagielski, Taciana Niadbaj i Elżbieta Sawicka. Funkcję pani sekretarz pełniła Maria Krawczyk.
[am]
fot. Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego/Facebook
Kategoria: newsy
