Splatające się losy mieszkańców jednej kamienicy w nowym filmie Nanniego Morettiego. „Trzy piętra” na podstawie powieści Eshkola Nevo już w kinach

6 maja 2022

Od piątku 6 maja w polskich kinach możecie zobaczyć nowe dzieło autora „Pokoju syna”. Tym razem Nanni Moretti nakręcił pierwszą w swoim dorobku literacką adaptację. Film „Trzy piętra”, w którym splatają się losy mieszkańców pewnej rzymskiej kamienicy, powstał w oparciu o bestsellerową powieść izraelskiego pisarza Eshkola Nevo.

Film „Trzy piętra”, podobnie jak książka Eshkola Nevo, opowiada historię trzech rodzin żyjących w tym samym budynku. Lucio, Sara i ich siedmioletnia córka Francesca zajmują mieszkanie na pierwszym piętrze, naprzeciwko Giovanny i Renata, którzy często opiekują się dziewczynką. Pewnego wieczoru Renato, któremu powierzono opiekę nad Francescą, znika z dzieckiem na kilka godzin. Kiedy w końcu zostają odnalezieni, Lucio zaczyna martwić się, że z jego córką stało się coś strasznego. Te obawy zamieniają się w prawdziwą obsesję.

Na drugim piętrze kamienicy mieszka Monica, która niedawno została matką. Jej mąż, Giorgio, jest inżynierem, który z powodu obowiązków zawodowych dużo czasu spędza poza granicami kraju. Monica zmaga się z dojmującą samotnością i boi się, że pewnego dnia – podobnie jak jej matka – skończy zamknięta w szpitalu z powodu zaburzeń psychicznych. Giorgio rozumie, że nie może już dłużej przebywać z dala od żony i córki. Ale czy nie jest już za późno?

Dora jest sędziną, podobnie jak jej mąż Vittorio. Mieszkają na najwyższym piętrze ze swoim dwudziestoletnim synem Andreą. Pewnej nocy chłopak po pijanemu zabija w wypadku kobietę. Zrozpaczony prosi rodziców, aby pomogli mu uniknąć więzienia. Surowy Vittorio uważa, że syn powinien zostać osądzony i skazany za to, co zrobił. Napięcie między ojcem i synem narasta, aż w końcu Vittorio zmusza Dorę do dokonania bolesnego wyboru: albo on, albo syn.

Scenariusz filmu powstał na podstawie powieści znanego polskim czytelnikom izraelskiego pisarza Eshkola Nevo. „Pewnego dnia na moją skrzynkę trafił e-mail. Podpisał go jeden z moich ulubionych reżyserów, Nanni Moretti. 'Przeczytałem twoją książkę’ – napisał. 'Chciałbym cię prosić o pozwolenie na zaadaptowanie jej na duży ekran’. Obawiałem się, że to oszust, jakiś fałszywy Nanni Moretti. Odpowiedziałem więc ostrożnie: 'byłbym wdzięczny za objaśnienie mi swojej artystycznej wizji’. W odpowiedzi otrzymałem szczegółowy dwustronicowy konspekt: będziemy kręcić w Rzymie, pisał Moretti, i musimy ściślej przeplatać różne wątki książki, a także nadać wydarzeniom, które opisujesz, bardziej europejski kontekst, ale daję ci słowo, że moja filmowa adaptacja zachowa to, co stanowi serce twojej książki’. 'Serce mojej książki jest mroczne’ – powiedziałem sobie. Kino komercyjne na ogół odwraca wzrok od palących pytań, które stawiam, dotyczących związków małżeńskich i relacji z dziećmi. A jednak, jeśli ktokolwiek mógłby stawić czoła wyzwaniu, byłby to reżyser 'Dziennika intymnego’, 'Pokoju syna’ i 'Mojej matki’. 'Masz moje pozwolenie’ – odpisałem prawdziwemu Nanniemu Morettiemu. 'Pod jednym warunkiem: nie będę się wtrącać. Nie chcę czytać scenariusza ani akceptować castingu. Nie chcę przychodzić do montażowni’. Doświadczenie wyniesione z poprzednich adaptacji moich książek nauczyło mnie, że im mniej jestem zaangażowany w proces, tym lepszy efekt” – opowiada Eshkol Nevo.

Film „Trzy piętra” porusza uniwersalne tematy, takie jak wina, konsekwencje dokonanych wyborów, sprawiedliwość i odpowiedzialność związana z byciem rodzicem. „Postacie, kruche i przestraszone, kierują się lękami i obsesjami, często dopuszczając się ekstremalnych czynów. A jednak ich emocjonalne motywacje są cały czas zrozumiałe. O ile w książce historie zostają przerwane w szczytowym momencie, o tyle w filmie ważne było, aby rozwinąć je do końca, przestudiować konsekwencje wyborów dokonywanych przez bohaterów, zobaczyć, jak podjęte działania wpływają na ich życie i życie ich bliskich” – zauważa Nanni Moretti.

Eshkol Nevo zastrzega, że jego książka nie została napisana w odpowiedzi na epidemię COVID-19, również film został nakręcony i zmontowany, zanim jeszcze takie słowa jak „lockdown”, „dystans społeczny” czy „izolacja” weszły do naszego codziennego słownika. Pisarz nie może się jednak oprzeć wrażeniu, że historia przedstawiona w „Trzech piętrach” idealnie wpasowała się w ten czas. „Po miesiącach, podczas których byliśmy zmuszeni do zachowania dystansu i przez zbyt długi czas byliśmy przymusowo oddzieleni od naszych rodziców i przyjaciół, 'Trzy piętra’ dobitnie przypomina nam, że bliskie relacje niosą ze sobą korzyści i trudności: w parach, między rodzicami i dziećmi, między sąsiadami” – komentuje Nevo.

„Ta historia opowiada o naszej tendencji do prowadzenia odosobnionego życia, dystansowania się od społeczeństwa, którego już nie tylko nie widzimy, ale bez którego naszym zdaniem możemy się obejść. Jednak to, co dzieje się z tymi bohaterami, pokazuje, że wszyscy powinniśmy być zainteresowani wspólnym wysiłkiem, aby poczuć się częścią społeczności. Film jest zaproszeniem do otwarcia się na świat zewnętrzny, który wypełnia nasze ulice poza naszymi domami. Od nas zależy, czy nie zamkniemy się ponownie na naszych 'trzech piętrach'” – wyjaśnia Moretti.

„Dziesięć lat temu w moim małym gabinecie w Izraelu pisałem książkę, zawierającą trzy różne wyznania trzech samotnych grzeszników. Mieszkają w tym samym budynku, nie zdając sobie sprawy z cierpienia innych. Film przełamuje tę samotność. Przeplata życia bohaterów. Pozwala im się ranić i leczyć. Mieć powody do nienawiści i przebaczać sobie nawzajem. I przypomina nam – o czym warto pamiętać po tym trudnym okresie – że nasze dobro jest zawsze, ale to zawsze związane z dobrostanem innych” – podsumowuje pisarz.

Na ekranie występują gwiazdy włoskiego kina: Alba Rohrwacher („Dobrze się kłamie w miłym towarzystwie”, „Córka”), Riccardo Scamarcio („Oni”, „Kod Dedala”), Margherita Buy („Moja matka”, „Habemus papam – mamy papieża”) czy Anna Bonaiuto („Boski”, „Oni”). Listę kin, w których wyświetlany jest film, znajdziecie tutaj.

Poniżej możecie zobaczyć zwiastun „Trzech pięter”:

[am]
fot. Sacher Film/Fandango/Gutek Film

Tematy: , , , , ,

Kategoria: film